Dưa hấu rẻ như cho: Mong đưa vào giỏ quà Tết

Nếu các cơ quan, lãnh đạo ban ngành nào cũng tặng quà Tết bằng dưa thì tốt biết mấy.

Bò tiêu chảy vì ăn nhiều dưa hấu

Những ngày qua, nông dân các xã ven sông La Ngà, thuộc huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận bắt đầu thu hoạch vụ dưa hấu Tết. Mặc dù được mùa, nhưng giá dưa hấu quá rẻ, thậm chí không có người mua, đang khiến nhiều nông dân lao đao.

Trâu, bò ngơ ngác không muốn ăn

Một nữ cán bộ trong Hội Nông dân huyện Đức Linh chia sẻ, người nông dân khó khăn mà vẫn phải cắn răng chịu đựng.

Hàng ngàn héc-ta dưa hấu, cộng với phân bón thuốc trừ sâu... đã đầu tư đến nay có nguy cơ không thể thu hồi được vốn. Theo tính toán có hộ bị lỗ nhiều lên tới vài ba trăm triệu, lỗ ít cũng phải vài chục triệu. 
 
"Giá dưa gần như đổ xô theo đống 1000 - 2000 đồng/kg mà không có người mua. Dưa hấu đổ mênh mông, bát ngát khắp ven sông. Người dân tiếc đổ cho bò, bò còn ngơ ngác không ăn vì ăn nhiều cũng ngán, ăn nhiều còn bị tiêu chảy. E là người nông dân năm nay không có Tết". Vị nữ cán bộ cho hay, dù đã báo cáo với lãnh đạo các ban ngành rồi nhưng vẫn không có được giải pháp giúp đỡ người dân.

Ông Nguyễn Đức Binh - Chủ tịch Hội nông dân huyện Đức Linh cho biết thêm, có hiện tượng trên là do người dân tự giết người dân.

"Thứ nhất là thói quen bầy đàn, thấy người ta trồng cũng đổ xô đi trồng. Thấy họ lời mình lại muốn kiếm lời nhiều hơn.

Thứ hai, là sản xuất vô trách nhiệm, chạy theo số lượng không chú trọng vào chất lượng. Trồng dưa hấu chưa bảo đảm, sử dụng thuốc trừ sâu quá nhiều.

Người nông dân phải tự thay đổi mới mong cứu được người nông dân. Năm nay lỡ khóc rồi thì khóc nốt năm nay đi rồi sang năm phải thay đổi", vị Chủ tịch Hội chua chát.

Ông Binh cho biết, chi phí đầu tư cho 1 ha dưa hấu vào khoảng 100 triệu đồng. Cứ 1 ha thu hoạch được khoảng 35 tấn dưa. Hiện tại, nếu thương lái có đến mua, thì dưa to đẹp nhất chỉ bán được với giá 1.500 đồng/kg. Còn loại bình thường là 1.000 đồng/kg. Với giá rẻ như thế, nông dân sẽ bị lỗ hơn 60 triệu đồng/ha.

Mong ước đưa dưa hấu vào giỏ quà Tết

Toàn huyện Đức Linh trồng hơn 170 ha dưa hấu Tết, tổng sản lượng đạt trên 6.000 tấn. Thị trấn Võ Xu là địa phương có diện tích trồng dưa hấu nhiều nhất.

Ông Ngô Văn Minh - Chủ tịch Hội nông dân thị trấn Võ Xu cho biết, giá cả quá rẻ khiến người dân chịu lỗ lớn. Cứ một héc-ta, người dân đang phải chịu lỗ từ 30 đến 70 triệu đồng. Nhiều hộ dân vay ngân hàng hiện rơi vào tình trạng ngập ngụa trong nợ nần.

Theo ông Minh, người dân ở đây trồng chủ yếu hai loại dưa hấu là dưa tròn và dưa dài. Dưa dài chủ yếu xuất sang Trung Quốc nhưng do thời gian qua Trung Quốc đã thuê đất tự trồng dưa bên Lào nên không mua dưa của Việt Nam nữa. Tình hình trên đẩy người nông dân trồng dưa của huyện Đức Linh lâm cảnh "bò chê, người chán", bán không có người mua, đổ đi không hết.

Loại thứ hai là dưa tròn, dùng để bày bán Tết. Loại này thực tế người dân đang bán được khoảng hơn 3.000 đồng/kg, mức giá trên được cho là đã có lãi với người trồng dưa, tuy nhiên khối lượng lại hạn chế do diện tích trồng dưa dài chiếm đa số.

"Trồng dưa là bà con tự phát, khuyến cáo của chính quyền địa phương không có tác dụng bởi vì họ thấy lãi là làm. Năm 2013, mỗi hộ trồng dưa lãi hàng trăm triệu đồng. Cứ 1 héc-ta họ lãi mấy chục triệu, thấy lãi năm nay họ lại muốn lãi nhiều hơn nên trồng nhiều hơn. Nhưng trồng dưa như đánh bạc, trồng được nhưng không làm chủ được đầu ra vì thế nông dân mới chết", ông Minh chia sẻ.

Điều làm ông Minh buồn nhất là đã vào dịp cuối năm, chỉ còn rất ít ngày nữa người dân sẽ được đón cái Tết mới, nhưng với đà này ông e người nông dân của ông sẽ không có được cái Tết vui vẻ.

"Tôi mong nhà nước có chính sách tạo điều kiện cho nông dân xuất được hàng đi, vớt vát ít nhiều cho bà con ăn Tết vui vẻ. Còn như tình hình này bà con năm nay Tết gặp khó khăn quá", ông Minh nhắn gửi.

Trong khi đó, dư luận vẫn bàn nhau giỏ quà Tết cả tiền triệu, tiền đô. Những chia rượu ngoại đắt tiền, hoa quả nhập ngoại giá chát thì dưa hấu trong nước giá rẻ như cho vẫn không tìm được đầu ra.

"Nếu các cơ quan, lãnh đạo ban ngành nào cũng tặng quà Tết bằng dưa thì tốt biết mấy. Việt Nam có 90 triệu dân, nhà ai cũng mua dưa làm quà Tết thì dù không tiêu thụ được hết nhưng cũng là giải pháp cứu nông dân trong tức thời", ông Minh mong ước.

Mặc dù thừa nhận việc này là rất khó, vì theo ông Minh dưa hấu khác với thực phẩm hay đồ khô không để được lâu, vận chuyển khó khăn, hơn nữa đến ngày thu hoạch mà dưa chưa hái cũng coi như bỏ hết.

Nhưng theo tính toán của ông Minh, "chỉ cần dưa bán được từ 3.000 - 3.600 đồng/kg người nông dân cũng đã có lãi, đã có được tiền ăn Tết rồi".

Trao đổi thêm với Đất Việt, ông Lê Muộn - Phó giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Nam cho biết, giải cứu dưa hấu theo cách truyền thông, mua dưa ủng hộ như của Bộ Công thương vừa qua trước hết phải ghi nhận sâu sắc tình cảm của xã hội với người nông dân trồng dưa.

Tuy nhiên, ông Muộn bày tỏ lo ngại, dù đó là ý tưởng hay nhưng không phải là giải pháp căn cơ, lâu dài. Ở đây ông Muộn muốn nói tới câu chuyện tiêu thụ dưa hấu nói riêng và nông sản nói chung thì không thể phụ thuộc vào việc giao cho xã hội, đoàn thanh niên hay các hiệp hội.

Làm như vậy, không phải là giải pháp căn cơ có thể giải quyết được triệt để vấn đề. Giải pháp ông nói tới là phải có sự thiết kế một kênh tiêu thụ gắn kết giữa sản xuất với thị trường tiêu thụ, có như vậy mới giải quyết được câu chuyện tiêu thụ nông sản một cách căn cơ.

Lâu nay, cách làm của chúng ta chỉ là thức thời, không thể buôn bán, làm ăn chỉ dựa trên lòng tốt. Những chiến dịch giải cứu dưa hấu, truyền thống, báo chí vận động chỉ là giải pháp tình thế. Trách nhiệm hiện nay thuộc về các bộ ngành trung ương và địa phương phải có chiến lược nhất quán.

Trong khi người dân chịu sự phụ thuộc vào giá của thương lái thì người dân thành phố vẫn đang phải ăn dưa với giá chát từ 15.000 - 20.000 đồng/kg, ông Muộn nói rằng, đó là lỗi của chúng ta, là do khâu tổ chức thương mại nông sản quá kém, lợi nhuận vào hết tay khâu trung gian. "Chính khâu tổ chức thương mại kém nên mới có chuyện dưa tại ruộng giá vài trăm đồng một kg, nhưng lên thành phố đã lên tới cả vài chục ngàn đồng", ông Muộn nói.

Theo Lam Lam (Đất Việt)