Bụi mịn có thể gây đột quỵ não, tử vong

Tác hại của bụi mịn tới sức khỏe con người

Theo thông tin từ PGS Vũ Văn Giáp- Phó giám độc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai nói tại Hội nghị hô hấp châu Á - Thái Bình Dương, thời điểm thời tiết khắc nghiệt hoặc ô nhiễm không khí cao, số người nhập viện do bệnh hô hấp và tim mạch tăng cao. Theo đó, ô nhiễm không khí được coi là kẻ giết người thầm lặng. Ước tính khoảng 43% trường hợp tử vong do các bệnh lý hô hấp, 30% ca tử vong do ung thư phổi, có liên quan đến ô nhiễm không khí.

Giáo sư Ngô Quý Châu, Phó giám đốc phụ trách Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam cho hay, khoảng 4,4% người trên 40 tuổi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) - tình trạng viêm, tổn thương phổi không hồi phục. Tỷ lệ này có xu hướng tăng. Nguyên nhân chính gây COPD, ngoài hút thuốc lá, thuốc lào, còn có ô nhiễm môi trường bởi khói bụi từ các phương tiện giao thông, khói bếp than, khói đốt rơm rạ.

Nghiên cứu mới tại Anh cho thấy ô nhiễm không khí có thể khiến tim ngừng đập, tăng đột quỵ hay hen suyễn ở cả trẻ em và người lớn. Trong những ngày nồng độ ô nhiễm tăng cao, trung bình có thêm khoảng 124 ca nhập viện vì tim ngừng đập, 193 ca hen suyễn. Các bệnh nhân mắc tình trạng "lưu thông của máu bị đình trệ do kỳ tâm thu của tim rối loạn", một trong những nguyên nhân gây đột quỵ. Nghiên cứu cũng cho thấy ô nhiễm không khí cướp đi sinh mạng của 36.000 người mỗi năm.

Bụi mịn là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng không khí. Theo bác sĩ Giáp, điều nguy hiểm là hít phải bụi mịn mà không cảm nhận được. Bụi mịn qua đường hô hấp xuyên qua màng, phế nang mao mạch, vào trong tuần hoàn chung của cơ thể gây tổn thương nhiều cơ quan như tim mạch, đột quỵ não, gây xơ hóa bánh nhau ở phụ nữ mang thai. Bụi mịn ảnh hưởng đến não bộ, đặc biệt ở trẻ em. Nó có thể làm tổn thương các tế bào não, hệ quả làm suy yếu sự phát triển nhận thức và khả năng học hỏi của trẻ. Ngoài ra, bụi mịn còn làm tăng nguy cơ thoái hóa thần kinh.

Bụi siêu mịn PM2.5 còn được mệnh danh là "sát thủ âm thầm" bởi có thể thúc đẩy bệnh xơ gan và làm tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa, rối loạn chức năng gan. PM2.5 gây kháng insulin, viêm và tăng biến chứng bệnh tiểu đường. Bụi mịn còn tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí - máu để đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh, ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh.

Cần làm gì để ngăn cản tác hại của bụi siêu mịn?

Để bảo vệ bản thân người lớn cũng như trẻ em nên đeo khẩu trang khi ra đường, hạn chế lưu thông vào những lúc đường đông, tránh khu vực thường bị ô nhiễm như khu công nghiệp, đường cao tốc... có thể sử dụng khẩu trang chuyên dụng để ngăn cản được nguy hại của bụi siêu mịn.

Hạn chế đeo kính áp tròng vì các hạt bụi có thể kẹt giữa con ngươi và mắt kính, từ đó làm hỏng giác mạc. Nên rửa tay sạch khi về nhà, uống đủ nước, dùng dung dịch nước muối để làm sạch mũi.

Lựa chọn sống nơi thoáng nhất có thể, nhiều cây xanh càng tốt và bảo vệ cơ thể trước khi ra đường. Những người làm việc trong môi trường có nguy cơ cao nhiễm ô nhiễm nặng như hầm mỏ, đan dệt, xi măng cán thép, các cửa hàng xăng-dầu... cần có bảo hộ lao động đúng tiêu chuẩn.

Kết hợp tập luyện thể dục, thể thao nâng cao sức khỏe, cải thiện sức đề kháng đồng thời xây dựng chế độ ăn đầy đủ bao gồm trái cây, rau quả chứa nhiều vitamin, chất khoáng và protein từ thịt, cá, trứng sữa... vào bữa ăn hàng ngày.

Theo VietQ