2 năm cứu 2 vụ thảm họa sản khoa xảy ra đột ngột với bà bầu

Chưa đầy 1 năm các bác sĩ hai bệnh viện đã cùng nhau cứu 1 sản phụ sinh đôi và 1 sản phụ sinh mổ mắc phải “thảm họa sản khoa” cực kỳ ngu

Chung sức cứu sản phụ bị thuyên tắc ối nguy kịch

Tháng 10/2018 sản phụ H.T.T.D. (30 tuổi, quê Long An) đến BV Hùng Vương sinh con đầu lòng, nhưng song thai 37 tuần, lại bị đái tháo đường. Bác sĩ chỉ định cho sản phụ sinh mổ, "bắt" được bé gái 2,8kg và bé trai 2,7 kg.

Khi sản phụ đang xổ nhau bỗng bất ngờ lên cơn co giật, tím tái, khó thở rồi ngưng tim. Ê-kíp bác sĩ đã báo động đỏ nội viện. BS Nguyễn Đăng Quang - Trưởng khoa cấp cứu cùng khoa gây mê hồi sức đã tích cực hồi sức tim phổi, và phát hiện sản phụ có biểu hiện rối loạn đông máu, suy đa cơ quan.

Sau gần 1 giờ cầm máu sản phụ mới qua cơn nguy kịch nhờ được thắt động mạch tử cung, đặt ống dẫn lưu và đóng bụng… rồi gấp rút chuyển sang BV Chợ Rẫy. Tại đây các bác sĩ hội chẩn thấy sản phụ vẫn còn bị rối loạn đông máu và suy đa cơ quan do thuyên tắc ối, chảy máu màu nâu sậm qua ống dẫn lưu khoảng 1 lít – nên quyết định theo dõi tiếp, không phẫu thuật lại. Tới 20 giờ cùng ngày ống dẫn lưu ra ít máu hơn, nhưng rối loạn đông máu bắt đầu ổn và sáng hôm sau thì hết ra máu, sức khỏe ổn đình và hồi phục.

 

2-nam-cuu-2-vu-tham-hoa-san-khoa-xay-ra-dot-ngot-voi-ba-bau

Ảnh minh họa.

Mới đây một sản phụ H.T.T.T (32 tuổi, ngụ Q.12, TP Hồ Chí Minh) mang thai lần thứ hai, chuyển dạ khi thai được 38,5 tuần tuổi, được chỉ định mổ sinh. Bé gái chào đời nặng gần 3 kg. Sau sinh, sản phụ tử cung gò tốt, nhau bong tự nhiên, nước ối có màu trắng đục… và bỗng sản phụ bất ngờ ngưng tim, ngưng thở, tím tái, có biểu hiện rối loạn đông máu, suy đa cơ quan, nguy kịch do thuyên tắc ối.

Các bác sĩ BV Hùng Vương và BV Chợ Rẫy lại phối hợp cùng nhau cứu sản phụ. Do sản phụ quá nguy kịch, nên các bác sĩ đã lập tức gây mê, mở động mạch đùi và kết nối ECMO để sản phụ tuần hoàn ngoài cơ thể. Bác sĩ đã cắt tử cung nhằm ngăn chặn tình trạng chảy máu do rối loạn đông máu. Việc khâu cầm máu hơn 1 giờ, mỗi mũi kim phải cẩn trọng vì có thể khiến bệnh nhân bị chảy máu. Sau 3 ngày cấp cứu và điều trị tích cực sản phụ đã qua cơn nguy kịch.

Một số bệnh viện ở các địa phương cũng từng gặp sản phụ bị thuyên tắc ối, có nơi cứu được, có nơi không kịp cứu, có nơi người nhà không biết gì về biến chứng sản khoa này nên đã làm ầm lên bởi "sao sản phụ và con khỏe mạnh thế mà sinh xong lại chết?".

2-nam-cuu-2-vu-tham-hoa-san-khoa-xay-ra-dot-ngot-voi-ba-bau

Ảnh minh họa.

Thảm họa sản khoa xảy ra đột ngột không có triệu chứng báo trước

Theo y khoa, bệnh thuyên tắc ối (hội chứng giống shock phản vệ ở người mang thai) là tình trạng nước ối, tế bào thai nhi, tóc hoặc các mảnh vụn khác xâm nhập vào máu của mẹ qua đường nhau thai ở tử cung, gây ra phản ứng giống dị ứng, làm suy tim phổi cấp và xuất huyết nghiêm trọng (rối loạn đông máu).

Thuyên tắc ối là biến chứng đáng sợ nhất trong sản khoa, bởi nó diễn tiến nhanh, rất bất ngờ và 50% bị tử vong do suy hô hấp, trụy tuần hoàn, rối loạn đông máu, dẫn đến chảy máu không cầm được, tử vong trong tích tắc…

Theo giải thích của bác sĩ TS. BS Nguyễn Hữu Trung – BV Hùng Vương, thuyên tắc ối là một trong những tai biến trong sản khoa hiếm gặp, nhưng vô cùng nguy hiểm do nước ối chảy vào tĩnh mạch, vào tim, phổi, lên não, gây suy hô hấp cấp… khiến bệnh nhân bị đột ngột tím tái, trụy tim mạch, rối loạn đông máu... và gặp nguy hiểm cao hơn nếu sản phụ mắc đái tháo đường.

Theo tài liệu của Trung tâm Truyền thông - Giáo dục Sức khỏe TP Hồ Chí Minh, thuyên tắc ối thường xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc chuyển dạ, dấu hiệu là sản phụ đột ngột khó thở, da xanh tái xảy ra trong vòng một vài phút đầu tiên, nhanh chóng kéo tụt huyết áp, phù phổi, sốc, lú lẫn, mất ý thức, co giật, hôn mê… Đa số bị ngưng tim phổi trong những phút đầu tiên, sau đó là rối loạn đông máu, đờ tử cung.

Y khoa coi thuyên tắc ối là một thảm họa sản khoa, xảy ra đột ngột không có triệu chứng báo trước vào thời điểm chuyển dạ, hoặc ngay lập tức sau sinh. Nếu xảy ra thuyên tắc ối có tới 50% sản phụ sẽ chết trong giờ đầu khi khởi phát triệu chứng và trong số sống sót sau 1 giờ thì phần lớn để lại di chứng thần kinh nặng nề.

2-nam-cuu-2-vu-tham-hoa-san-khoa-xay-ra-dot-ngot-voi-ba-bau

Sản phụ nào có nguy cơ bị thuyên tắc ối?

Tất cả các độ tuổi đều có thể bị thuyên tắc ối xảy ra trước, trong và ngay sau khi sinh. Việc nạo hút thai, truyền dịch ối, hay chấn thương bụng... cũng có thể xảy ra. Y khoa ghi nhận các sản phụ thuyên tắc ối có một vài đặc điểm như: thai nhi lớn, thai quá ngày, hốt hoảng, lo lắng, than lạnh, khó thở và nôn mửa.

Ngoài ra, những trường hợp đa thai, khó sinh làm tổn thương cổ tử cung tạo điều kiện cho nước ối xâm nhập vào hệ thống mạch máu của mẹ dẫn đến thuyên tắc ối. Các chuyên gia cho rằng thuyên tắc ối là kết quả do dịch nước ối vào tĩnh mạch tử cung và điều này xảy ra khi có 3 điều kiện: Vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch của tử cung hay cổ tử cung, áp lực buồng tử cung cao.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc thuyên tắc ối có thể bao gồm:

Mẹ bầu tuổi cao: Nếu sinh con khi trên 35 tuổi thì sẽ có nguy cơ bị bệnh thuyên tắc ối;

Bất thường nhau thai: Nếu có cấu trúc phát triển bất thường trong tử cung khi mang thai sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh thuyên tắc ối;

Tiền sản giật: Nếu mắc tiền sản giật – huyết áp cao và protein nhiều trong nước tiểu sau tuần 20 – sẽ có nguy cơ bị bệnh thuyên tắc ối;

Mổ lấy thai: Việc dùng kẹp hoặc giác hút lấy thai có thể làm tăng nguy cơ bị thuyên tắc ối. Các thủ thuật này có thể phá vỡ hàng rào vật lý giữa sản phụ và em bé. Nhưng các chuyên gia không chắc rằng mổ lấy thai có làm tăng nguy cơ mắc bệnh thuyên tắc ối hay không.

Đa ối: Là tình trạng có quá nhiều nước ối quanh thai nhi, làm bạn có nguy cơ bị bệnh thuyên tắc ối.

Bệnh thuyên tắc ối không thể dự báo, không có cách dự phòng và là một cấp cứu sản khoa không điều trị được. Do đó các bác sĩ khi theo dõi sản phụ chuyển dạ cần nhanh chóng ghi nhận các dấu hiệu và triệu chứng, hồi sức tích cực và điều trị hỗ trợ là điều kiện tiên quyết có thể mang lại hy vọng cứu sống mẹ và thai nhi.

Thuyên tắc ối không thể dự báo, không có cách dự phòng và là một cấp cứu sản khoa không điều trị được. Thuyên tắc ối xảy ra nhanh chóng, nhưng có thể hạn chế phần nào bằng cách:

- Không nạo phá thai.

- Không sinh dày.

- Hơn 40 tuổi thì nên cân nhắc việc mang thai.

- Giảm thiểu tối đa những va chạm mạnh vào vùng bụng lúc thai đã lớn.

- Báo với bác sĩ khoa sản về tiền sử bệnh khi muốn có thai.

Các mẹ bầu cần tăng cường tìm hiểu thông tin, đặc biệt là hạn chế sinh nhiều lần, mang thai khi đã lớn tuổi, thường xuyên kiểm tra thai kỳ.

Theo GiaDinh